สำหรับผู้ประกอบการหรือเจ้าของธุรกิจ เคยสงสัยกันไหมว่า ทำไมเจ้าของธุรกิจบางคนแม้ว่าจะประสบความสำเร็จกับการทำธุรกิจบางชนิดมาแล้ว แต่ก็ยังประสบความสำเร็จกับธุรกิจรูปแบบใหม่ที่คล้าย ๆ เดิมได้อีก ซึ่งเราเชื่อว่าหลายท่านสนใจ และอยากที่จะประสบความสำเร็จบ้างอย่างแน่นอน โดยกุญแจสำคัญสู่ความสำเร็จของนักธุรกิจเหล่านี้ก็คือการ Reinventing โมเดล หรือการพลิกโฉมโมเดลธุรกิจนั่นเอง 

Reinventing Business Model คืออะไร?

เชื่อว่าผู้ที่ประกอบธุรกิจส่วนตัว หรือเป็นเจ้าของธุรกิจคงจะทราบกันดีว่า ในช่วงแรกของการทำธุรกิจจะต้องเขียน Business Model กันมาบ้างแล้ว ซึ่งสิ่งนี้ก็คือแผนธุรกิจที่จะบอกได้ว่า ธุรกิจของคุณคืออะไร เป้าหมายเป็นใคร และอะไรคือตัววัดผลให้กับธุรกิจนั้น ๆ

Reinventing โมเดล หรือ Reinventing Business Model นี้ก็คล้ายกับการเขียนแผนธุรกิจ แต่จะเป็นการเขียนโมเดลธุรกิจแบบใหม่ขึ้นมาโดยใช้เครื่องมือที่เรียกว่า Business Model Canvas ในการเขียน ซึ่งจะช่วยให้คุณสามารถกำหนดทิศทางของธุรกิจได้ง่ายขึ้น เห็นภาพมากขึ้น และชัดเจนขึ้น 

ตัวอย่างของการ Reinventing Business Model

ปัจจุบันมีหลายแบรนด์หลายธุรกิจที่คนทั่วโลกรู้จักกันดีในหลายยุคหลายสมัย แต่แบรนด์เหล่านั้นก็ยังคงมีอยู่ แถมยังเป็นอันดับต้น ๆ ในธุรกิจหลักของตัวเอง ต่างจากแบรนด์คู่แข่งที่แม้ว่าในอดีตอาจเคยแข่งขันทำผลกำไรตีคู่กันมา แต่ปัจจุบันกลับต้องยกธงขาวยอมแพ้ในเส้นทางธุรกิจนั้น ๆ ไปเสียแล้ว ซึ่งนี่คือประโยชน์ของการพลิกโฉม Business Model โดยอิงกับยุคสมัยมากที่สุดเพื่อความอยู่รอด 

สำหรับตัวอย่างของแบรนด์ที่ Reinventing โมเดล ได้อย่างน่าสนใจในปัจจุบันที่ขอพูดถึงก็คือ Fujifilm แบรนด์ที่ประสบความสำเร็จมากมายในอดีต ย้อนกลับไปในสมัยที่การถ่ายรูปยังต้องพึ่งพาม้วนฟิล์ม ยุคนั้นคงไม่มีใครไม่รู้จัก Kodak และ Fujifilm สองแบรนด์ผู้ผลิตฟิล์มถ่ายรูปที่เรียกได้ว่าแย่งส่วนแบ่งทางการตลาดมาโดยตลอด 

แต่เมื่อการมาถึงของกล้องดิจิตอลได้เริ่มต้นขึ้น ยอดขายของฟิล์มถ่ายรูปก็ลดลงตามมา ซึ่งจุดนี้เองที่ทำให้ Fujifilm ทำการ พลิกโฉมโมเดลธุรกิจ หรือ Reinventing โมเดล ของตัวเองใหม่โดยยังอยู่บนพื้นฐานความถนัดของตัวเอง ด้วยการทำกล้องถ่ายรูปดิจิตอลออกขายพร้อมกับใส่ฟังก์ชันของการแปลงสีภาพถ่ายให้เหมือนกับถ่ายจากฟิล์มสีของฟูจิได้ทันทีโดยไม่ต้องไปแต่งภาพต่อ

นี่เองที่ทำให้ Fujifilm ยังคงไปต่อได้ในชื่อของแบรนด์ฟิล์มและกล้องถ่ายรูป อีกทั้งปัจจุบันก็ยังต่อยอดธุรกิจภาพถ่ายด้วยการนำเสนอโซลูชันใหม่ของการพิมพ์ภาพที่ผู้สั่งพิมพ์สามารถดีไซน์รูปแบบ และขนาดได้อย่างมีอิสระ รวมทั้งไม่มีขั้นต่ำในการผลิตในคอนเซปต์ที่ว่า “Photo Never Die” ซึ่งนี่คือตัวอย่างของการพลิกโฉมโมเดลธุรกิจที่น่าสนใจ และควรนำเอาไปใช้เป็นกรณีศึกษาเป็นอย่างมาก 

Business Model Canvas เครื่องมือสำคัญของการ Reinventing โมเดล

มาถึงตรงนี้หลายท่านคงเริ่มสนใจกับการ Reinventing โมเดล ของตัวเองกันบ้างแล้ว แต่ไม่ใช่เพียงแค่แนวคิด หรือรูปแบบของโมเดลธุรกิจใหม่เท่านั้นสำคัญ เพราะเครื่องมือที่ใช้ในการพลิกโฉมโมเดลธุรกิจก็สำคัญไม่แพ้กัน ซึ่งเครื่องมือชิ้นสำคัญของการ Reinventing ก็คือ Business Model Canvas นั่นเอง 

ส่วนประกอบของ Business Model Canvas

Business Model Canvas คือแผ่นกระดาษหนึ่งใบที่ภายในนั้นประกอบไปด้วยช่องตาราง 9 ช่อง ซึ่งแต่ละช่องนั้นประกอบไปด้วย

Customer Segment :  คือกลุ่มเป้าหมายของธุรกิจ โดยกลุ่มเป้าหมายที่จะเขียนลงไปไม่จำเป็นต้องมีแค่กลุ่มเดียว

Value Propositions : คือจุดแข็งของสินค้า หรือบริการของเรา

Customer Segment : คือการบริหารด้านความสัมพันธ์กับลูกค้า

Channels : คือช่องทางการขาย หรือส่งมอบสินค้า และบริการให้กับลูกค้า

Revenue Streams : คือช่องทางในการทำรายได้ หรือสร้างได้ให้กับสินค้า และบริการ

Key Activities : คือกระบวนการหรือสิ่งที่ต้องทำเพื่อให้เกิดรายได้ตั้งแต่เริ่มต้น ไปจนถึงการจัดจำหน่าย

Key Partners : คือพันธมิตร หรือคู่ค้าทางธุรกิจที่มีอยู่

Key Resource : คือทรัพยากรที่ต้องใช้ในการสร้างรายได้

Cost Structure : คือค่าใช้จ่ายทั้งหมด ทั้ง Fix และ Variable

การใช้งาน Business Model Canvas

เมื่อทราบส่วนต่าง ๆ แล้วว่าในแต่ละช่องมีความหมายว่าอะไร และใช้เพื่อเขียนแผนธุรกิจแบบไหน ในขั้นตอนของการใช้งานนั้นเพียงแค่ระบุในแต่ละช่องลงไปเท่านั้น ว่าจุดแข็งในด้านต่าง ๆ ของธุรกิจคุณมีอะไรบ้าง ในที่นี้เราจะขอยกตัวอย่างจาก Fujifilm แบบเบื้องต้นให้พอมองเห็นภาพกัน โดยแบบแรกจะเป็นโมเดลธุรกิจในยุคแรกของแบรนด์ที่ทำธุรกิจเกี่ยวกับการผลิตฟิล์ม

• Customer Segment :  คือผู้ถ่ายภาพมืออาชีพ มือสมัครเล่น ร้านล้างอัดภาพฟิล์ม  
• Value Propositions : คือฟิล์มสีสวย มีหลายเกรด
• Customer Segment : คือคุณภาพของเนื้อฟิล์มที่ไว้วางใจ
• Channels : คือส่งร้านล้างอัดภาพ ห้างสรรพสินค้า  
• Revenue Streams : คือขายฟิล์ม
• Key Activities : คือผลิตฟิล์ม ทำการตลาด ขายสินค้า
• Key Partners : คือโรงงานผลิตฟิล์ม ร้านล้างอัดภาพ
• Key Resource : คือเงินทุน เครื่องจักรอุตสาหกรรมที่ใช้ผลิต
• Cost Structure : คือต้นทุนการผลิต ค่าทำการตลาด ค่าเครื่องจักรที่เพิ่มจำนวนมากขึ้น

แต่แล้วเมื่อยุคเปลี่ยนผ่านของภาพถ่ายมาถึงทาง Fujifilm ก็ได้ทำการ Reinventing โมเดล โดยประเมินก่อนว่าจุดแข็งด้านไหนของตัวเองบ้างที่ยังคงเก็บไว้ แล้วนำไปต่อยอดพัฒนาธุรกิจให้เข้ากับยุคสมัย และเป็นจุดขาย ซึ่งก็คือ Value Propositions, Customer Segment, Channels, Key Activities และ Key Resource 

โดยจุดแข็งเหล่านี้ถือว่าเป็นสิ่งที่ Fujifilm ทำได้ดีมาโดยตลอด และเป็นที่จดจำของลูกค้า ทำให้พวกเขาปรับจากการขายแค่ฟิล์มมาขายกล้องถ่ายภาพใหม่ โดยชูจุดเด่นคือถ่ายภาพได้โทนสีฟิล์มทุกรูปแบบไม่ต้องเสียค่าล้างและสแกนฟิล์ม ซึ่งปัจจุบันก็ยังไม่มีแบรนด์กล้องถ่ายรูปแบรนด์ไหนที่มีโหมดฟิล์มสีสวยให้เลือกใช้ได้มากเท่ากับฟูจิฟิล์มเลยทีเดียว 

ข้อดีของการใช้ Business Model Canvas

เรียกว่ากระดาษที่มีช่อง 9 ช่องนี้ มีความสำคัญเป็นอย่างมากต่อการ Reinventing Business Model นั้นก็คือเพราะการได้ลงใส่ข้อมูลลงไปให้ในแต่ละช่อง ช่วยให้มองเห็นภาพรวมของธุรกิจมากขึ้น รวมทั้งยังวางแผนอนาคตให้กับธุรกิจได้มากขึ้นด้วย ไม่ว่าจะเป็น การประเมินความเสี่ยงของพาร์ทเนอร์ว่ามีแนวโน้มจะเทเราหรือไม่ หรือการประเมินความเสี่ยงของต้นทุนที่ใช้ในด้านต่าง ๆ เพื่อให้สอดคล้องกับผลประกอบการ รวมทั้งยังได้มองเห็นจุดแข็งจากแบรนด์ของตัวเองที่จะนำไปสู่การต่อยอด หรือ Reinventing โมเดล ได้ง่ายขึ้นด้วย 

เรียนรู้การ Reinventing Business Model ให้เข้าใจในแบบเชิงลึก

แม้ว่าเรื่องของ Reinventing Business Model อาจดูไม่ซับซ้อน และสามารถลงมือทำได้เองจาก Business Model Canvas แต่ก็ต้องบอกก่อนว่าการลงมือทำในทันทีโดยขาดข้อมูลของ Case Study ที่จะช่วยให้เห็นภาพมากขึ้น หรือเข้าใจการ Reinventing โมเดล ได้แบบลงลึกในรายละเอียดมากขึ้นอาจเป็นเรื่องยาก อีกทั้งยังยากที่จะนำไปใช้ให้เกิดประสิทธิภาพหากขาดความเข้าใจ

ดังนั้นการเรียนรู้ในหลักสูตร “Reinventing Business Model” จากผู้ออกแบบธุรกิจ และเข้าใจการตลาดในเชิงลึก จะเป็นอีกหนึ่งแนวทางที่ช่วยให้คุณเข้าใจ และเข้าถึงเรื่องของ Business Model รูปแบบใหม่ได้มากขึ้น รวมทั้งยังมี Case Study ให้ได้ศึกษาเป็นข้อมูล และแนวทางในการพลิกโฉมโมเดลธุรกิจได้ง่ายยิ่งขึ้นด้วย เพราะเรื่องของความสำเร็จไม่อยากเกินไปหากได้เรียนรู้ และเข้าใจ

สำหรับใครที่อยากเข้าใจในการเขียนโมเดลธุรกิจได้มากขึ้น และสามารถจัดการกับ Business Model Canvas ได้อย่างมืออาชีพเพื่อต่อยอดให้กับธุรกิจ และสร้างผลลัพธ์ที่ยอดเยี่ยมได้อย่างที่ต้องการ แล้วมาพบกันได้ที่ eddu