อยากทำธุรกิจให้ปัง เติบโตเร็ว แต่ถ้าขาดการวางแผน ขาดโมเดลธุรกิจ สิ่งที่ตั้งใจ และคาดการณ์เอาไว้ อาจจะไปไม่ถึงเป้าหมาย แต่ถ้าอยากประสบความสำเร็จได้สบายๆ ต้องมีเครื่องมือช่วยวางแผนธุรกิจ และวิเคราะห์ธุรกิจได้อย่างเป็นระบบ นั่นก็คือ การใช้ Business Model Canvas (BMC) ซึ่งเป็นเครื่องมือทางธุรกิจ ซึ่งเป็นที่เป็นที่นิยมใช้กันอยู่ทั่วโลก เราจะมาดูกันว่า เมื่อไหร่กันนะ ที่เราควรจะใช้ Business Model Canvas (BMC)

Business Model Canvas คืออะไร?

Business Model Canvas หรือ BMC เป็นแผนธุรกิจที่ง่าย และรวดเร็ว สำหรับคนที่เริ่มต้นทำธุรกิจ หรือคนที่มีธุรกิจอยู่แล้ว แต่ไม่รู้ว่า จะดำเนินธุรกิจไปในทิศทางไหนดี  Business Model Canvas จะช่วยให้คุณมีโครงสร้างของแผนธุรกิจโดยไม่มีค่าใช้จ่าย และสามารถแสดงภาพรวมธุรกิจของคุณได้อย่างลงตัว ตั้งแต่รู้จักธุรกิจตัวเอง อธิบายธุรกิจของตัวเองให้ชัดเจน กลุ่มลูกค้าเป็นใคร ช่องทางการตลาดจะสื่อสารทางไหน และอื่นๆ ซึ่งจะช่วยให้ธุรกิจบรรลุเป้าหมายมากขึ้น ด้วยกระดาษแผ่นเดียว แค่ใช้ Business Model Canvas

องค์ประกอบของ Business Model Canvas มีดังนี้

1. Customer Segment กลุ่มบุคคลหรือบริษัท ซึ่งเป็นกลุ่มที่เรากำหนดให้เป็นเป้าหมาย เพื่อขายสินค้าหรือบริการ
2. Customer Relationships  การรักษาความสัมพันธ์กับลูกค้า ต้องออกแบบวิธีการรักษาฐานลูกค้าไว้ 
3. Channel ช่องทางในการส่งมอบคุณค่าถึงลูกค้า เป็นการเลือกว่าจะเชื่อมต่อกับลูกค้าผ่านช่องทางไหน เช่น Social Online
4. Revenue Strem กระแสรายได้ ธุรกิจของเรา ทำรายได้อย่างไร แหล่งที่มาได้มาอย่างไร 
5. Key Activities กิจกรรมหรืองานที่เราต้องทำ เพื่อให้ธุรกิจบรรลุตามเป้าหมายได้สำเร็จ แล้วเกิดการเพิ่มมูลค่าให้กับสินค้า 
6. Key Resources ทรัพยากรหลัก ที่จะแสดงรายการปัจจัยการผลิต เพื่อดำเนินกิจกรรมธุรกิจต่างๆ ได้อย่างราบรื่น 
7. Key Partner คู่ค้าหลัก หรือกลุ่มพันธมิตรของธุรกิจเรา เป็นคนที่จะช่วยให้เราดำเนินกิจการไปได้ด้วยดี เพื่อลดความเสี่ยง และขยายอำนาจของธุรกิจ โดยมีพาร์ทเนอร์มาช่วยซัพพอร์ต 
8. Cost Structure ต้นทุนที่เราต้องระบุ ประเมินต้นทุนตั้งแต่แรก จนถึงการส่งมอบงาน การดำเนินกิจกรรม การรักษาฐานลูกค้า 
9. Value Preposition เขียนคุณค่าของสินค้า ที่ต้องแตกต่างจากคู่แข่ง มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ถ้าทำผลิตภัณฑ์ใหม่ 

การใช้ Business Model Canvas เป็นที่นิยมมาก ในผู้ประกอบการ โดยข้อดี ของการใช้ Business Model Canvas มี 3 สิ่ง คือ

1. เขียนแผนธุรกิจใน 1 หน้า จากที่การวางแผนธุรกิจแบบเดิม อาจจะต้องเขียนตั้งแต่ 40-100 หน้า กว่าจะร่างเสร็จทุกหัวข้อ กินเวลาไปนาน แต่ถ้าใช้ Business Model Canvas จะช่วยทำทุกอย่างให้ชัดเจน และขับเคลื่อนธุรกิจได้ง่ายขึ้น ใน 1 หน้ากระดาษ
2. ความยืดหยุ่น สามารถปรับจัดตำแหน่งโมเดลธุรกิจได้ง่ายขึ้น วางแผน และแก้ไขให้ลงตัวได้อย่างสบายใจ ไม่ต้องเปิดดูหลายหน้า อยากปรับแผนตรงไหน แก้ไขลงไปในช่องว่าง
3. ความโปร่งใส ทำให้ทีมเข้าใจโมเดลธุรกิจของคุณได้ง่ายขึ้น และยอมรับเป้าหมายที่คุณวางไว้ในด้วยกระดาษแผ่นเดียว 

เริ่มต้นทำ Business Model Canvas อย่างไร

เริ่มจากการดาวน์โหลดแผนธุรกิจ Business Model Canvas ออกมา จะสั่งพิมพ์ หรือ ทำบนหน้าจอ ก็ได้ โดยการเขียนแผนลงไปตามช่องหัวข้อองค์ประกอบต่างๆ ของธุรกิจ และสามารถนำไปแชร์ให้กับทีมงานได้

เมื่อไหร่ที่เราควรใช้ Business Model Canvas

เมื่ออ่านมาจนถึงตอนนี้ ทุกคนคงพอเดาออกแล้วใช่ไหมว่า เราควรเริ่มใช้ BMC ตั้งแต่ก่อนเริ่มธุรกิจเลย เพราะทำให้เรามองเห็นภาพรวมของธุรกิจ ว่าจุดไหนที่เราจะไปต่อได้ หรือจุดไหนที่ติดขัด และทำให้ธุรกิจเติบโตไม่ได้ เพราะถ้าแผนจะพัง ก็ให้พังในกระดาษก่อน รวมถึงการใช้ Business Model Canvas ยังเหมาะสำหรับคนที่ทำธุรกิจแล้ว และต้องการชี้แจง อธิบายรายละเอียดของโมเดลธุรกิจให้กับทีมงาน ลูกค้า หรือพาร์ทเนอร์ฟัง เพื่อให้เข้าใจภาพรวมธุรกิจทั้งหมดร่วมกัน สามารถมองเห็นภาพชัดเจนขึ้นในหน้าเดียว

อีกช่วงเวลาหนึ่ง คือการจำลองธุรกิจขึ้นมา สำหรับผู้เริ่มต้น เพื่อที่จะนำมาวิเคราะห์ว่า ธุรกิจที่คุณกำลังจะทำ สมเหตุสมผล มีความเสี่ยงที่จะขาดทุน หรือมีความหวังที่จะประสบความสำเร็จได้มากน้อยแค่ไหน ซึ่งการร่าง Business Model Canvas ในแผ่นเดียว ทำให้ไม่เสียเวลาในการคิดแผนธุรกิจ หากลองเขียนลงไปแล้วไม่ใช่ ก็สามารถเปลี่ยนแผ่นใหม่ได้เลย ทำจนกว่าจะหาแผนธุรกิจที่ลงตัวที่สุด ก่อนนำไปกระจายงาน และลงมือทำจริงตามแผนที่วางไว้ใน Business Model Canvas 

มาดูคำอธิบายให้เข้าใจง่ายๆ เราสามารถใช้  Business Model Canvas  ตามสถานการณ์ 10 ข้อนี้ได้เลย

1. เริ่มต้นธุรกิจใหม่ Business Model Canvas ช่วยให้คุณคิดวิเคราะห์และวางแผนกลยุทธ์ธุรกิจได้อย่างเป็นระบบ เหมาะสำหรับผู้ประกอบการที่ต้องการเริ่มต้นธุรกิจใหม่

2. ปรับปรุงธุรกิจเดิม Business Model Canvas ช่วยให้มองเห็นภาพรวมของธุรกิจ วิเคราะห์จุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรค ช่วยให้ระบุปัญหาและหาแนวทางพัฒนาธุรกิจ

3. ทดสอบไอเดียธุรกิจ Business Model Canvas ช่วยให้ทดสอบไอเดียธุรกิจโดยไม่ต้องลงทุนจริง ช่วยให้ประเมินความเป็นไปได้ของธุรกิจและปรับปรุงไอเดียให้ดีขึ้น

4. สื่อสารกลยุทธ์ธุรกิจ Business Model Canvas ช่วยให้สื่อสารกลยุทธ์ธุรกิจกับทีมงาน นักลงทุน หรือพันธมิตร ช่วยให้ทุกคนเข้าใจทิศทางและเป้าหมายของธุรกิจ

5. ระดมความคิด Business Model Canvas ช่วยกระตุ้นการระดมความคิด ช่วยให้หาไอเดียใหม่ ๆ พัฒนาธุรกิจ

6. วางแผนกลยุทธ์ Business Model Canvas ช่วยวางแผนกลยุทธ์ธุรกิจ วิเคราะห์คู่แข่ง หาช่องทางการตลาด พัฒนาสินค้า/บริการ

7. เข้าใจลูกค้า Business Model Canvas ช่วยให้เข้าใจลูกค้า วิเคราะห์ความต้องการ พฤติกรรม และความคาดหวัง

8. วิเคราะห์โมเดลธุรกิจ Business Model Canvas ช่วยวิเคราะห์โมเดลธุรกิจ หาจุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรค

9. ประเมินความเสี่ยง Business Model Canvas ช่วยประเมินความเสี่ยงของธุรกิจ หาวิธีป้องกันและจัดการความเสี่ยง

10. พัฒนาโมเดลรายได้ Business Model Canvas ช่วยพัฒนาโมเดลรายได้ หาช่องทางสร้างรายได้ใหม่ เพิ่มรายได้

การใช้ Business Model Canvas ถือได้ว่ามีประโยชน์ต่อการทำธุรกิจมากๆ ไม่ว่าจะธุรกิจใหม่ หรือ ธุรกิจเดิม ก็วางแผนได้โดยง่าย และประหยัดเวลาสุดๆ

หากใครไม่รู้ว่าจะใช้ Business Model Canvas มาลงคอร์ส นี้ BUSINESS MODEL CANVAS ออกแบบแผนธุรกิจ ด้วยการเขียน Business Model “ถ้าธุรกิจจะเจ๊ง ก็ให้เจ๊งแค่ในกระดาษ” สอนการใช้ BUSINESS MODEL CANVAS เปิดมุมมองการวิเคราะห์ธุรกิจ และตัวอย่างจาก Case Study ทั่วโลก พบกันที่ eddu เลย